Bideoen presentzia ziberkomunikabideetan

Zibermedio batean ikusgai dauden bideoek hiru funtzio nagusi betetzen dituzte: testuak dioena legitimatzearena, gertaerak testuinguratzearena eta hitzen bidez deskribatzeko zaila den gertaera bat azaltzearena.

Gauzak horrela, azken urte hauetan bideoen presentzia gora egin du estatuko ziberkomunikabideetan. Dena den, portadetara igotzen diren ikus-entzunezkoak ez daude oso ongi eginak. Hau da, oso gutxi dira off-azalpenak, musika, adierazpenak edota errotuluak dituzten bideoak. Izan ere, oso denbora gutxi ematen dute material guztia editatzen. Gainera, bideo gehienak albiste-iturriek egiten dituzte.

Euskarazko komunikabideek dituzten baliabide eskasak kontuan hartuta, bideoak urriagoak dira, eta normalean, testu idatziek eskainitako informazio bera ematen dute. Dena den, euskarazko ikus-entzunezkoen iturriei dagokienez, albiste-agentziek sortutakoak ez dira horren ohikoak izaten. Baina, agian, horren gakoa agentziek euskarazko material gutxi eskaintzean dago.

Beraz, zibermedioek bideoen inguruan egiten dituzten hutsune nagusiak honako hauek dira: alde batetik, bideoak gehienetan testu idatzien mendean egiten dituzte. Bestalde, behar bezalako ikus-entzunezkoak sortzeko baliabide ekonomikorik eta denborarik ez dute. Eta azkenik, oraindik erredakzioetan ez dela ikus-entzunezkoen aldeko jarrera sendoa jaio esan daiteke.

Horregatik guztiagatik, arazo horiei aurre egiteko, kazetari multimedien beharra dute. Hortaz, has daitezela guri lana ematen!

Sareko erreportajeen baliabide bereizgarrien ustiatze maila

Erreportaje batek sarean dituen bereizgarri nagusienak hipertestualtasuna, multimedialtasuna eta elkarreragina dira. Baina, ikerketek diotenaren arabera, euskaraz diren webguneetan, orokorrean, baliabide horien ustiatze maila baxua da.

Aurreko zereginetan euskarazko eta gaztelaniazko ziberkomunikabideetako erreportajeak aztertu ditugu, eta kasu askotan baliabide bereizgarri horien ustiatzea pobrea bada ere, badira hipertestuen, multimedien eta interaktibitatearen bidez informazioari balio erantsi bat ematen dioten erreportajeak. Besteak beste, Elmundo.es Haitiko lurrikarari buruz egindakoa, edota Argia.com-ek iaz Hegoafrikan izandako Munduko Futbol Txapelketari buruzkoa oso ongi egituratuta daudela uste dut.

Beraz, sarean berrikuntzak eta aurrerapenak etengabe ematen direla kontuan hartuta, ziur nago, aurrerantzean, zibermedioek (baita euskarazkoak ere), poliki-poliki, baliabide horiek guztiak modu egokian ustiatuko dituztela.

Txindurri Irratiak irratigintzan sakontzeko aukera eskaintzen du

Entzuten ez bazaie ere, inurriak ez dira inoiz geldirik egoten. Lan eta lan dihardute beti. Txindurri Irratiko kideek ere antzera ibili dira azken aste hauetan martxa onean euren txindurritegia eraikitzen. Horregatik, obra guztia amaitzerakoan prest egongo dira mundura  bere seinalea emititzeko.

Hori dela eta, Txindurri Irratian modu batean edo bestean parte hartzeko prest dauden guztiei irratigintzan sakontzeko aukera eskaini nahi diete. Horren harira, pasa den astean Audacity programari buruzko ikastaroa eskaini zuten Agurainen, Lautadako Bertso Eskolaren egoitzan. Abisatuz gero, oraindik ikastaro horretan edota datozen asteetan prestatuko dituztenetan musutruk  parte hartzeko aukera dago.

Aurreko sarrera batean azaldu nuen moduan, Txindurri irratia Lautadatik eta Lautadarentzat jaiotzear den hedabide berria da. Hasiera batean komunikabide hau arabarrei zuzentzen dela dirudien arren, euskarazko irrati libre baten jaiotzak euskaldun guztiontzat mesede egingo digu. Horregatik, denon parte hartzea ezinbestekoa da, izan ere, pausoz pauso Lautadako ahotsa entzun dadin lortuko dugu!

Ahozko zibertestu baten sorreran eman beharreko urratsak

Nire aburuz, ahozko zibertestu baten sorreran honako hauek dira urrats eta erabakirik garrantzitsuenak:

Lehenik eta behin, testuaren gaia, helburua eta emango diogun ikuspuntua aukeratu behar ditugu, eta horren arabera zein hizkera mota (hots, deskriptiboa, objektiboa, pertsuasiboa, lagunartekoa edo serioagoa …) erabiliko dugun hautatuko dugu.

Zibertestua den neurrian, erantsiko dizkiogun baliabide multimediak (hala nola, argazkiak, bideoak edota infografiak) zein izango diren ere erabaki behar dugu. Eta noski, baliabide horietako bat kenduta testua ongi ulertzen den edo ez ere kontuan izan behar dugu.

Gure testuari balio erantsi bat emateko hipertestuak erabiliko ditugu. Horrela, beste informazio batzuen bidez gure testua osatuagoa egongo da.

Bestalde, gure hartzaile potentzialen adina, gune geografikoa, maila sozio-ekonomikoa edota profil sozio-kulturala zein den ere jakin behar dugu, beraiengana hobeto hurbiltzeko, eta igorle eta hartzaileen arteko elkarreragina hobea izateko.

Ondoren, gure lanaren gidoia egin beharko genuke, eta pieza bakoitzaren hurrenkera eta luzera zein izango den argi dugunean edizio lanekin has gintezke.

Eta azkenik, lanari amaiera borobila emateko, eraginkortasuna neurtzeko testa egin beharko genuke, testua benetan ulergarria den edota hasierako helburuak ongi beti diren jakiteko.

Etorkin adingabeak euskararen unibertsoan sartu behar dira

Bere jaioterria utzi eta herrialde berri batera bizitzera doan pertsona batentzat, bizilagun berrien artean ongi integratua egotea oso garrantzitsua da. Horregatik, harrera-gizartearen hizkuntza ofizialak ezagutzeak garrantzi sozial eta kultural handia du, integrazio lan hori asko errazten baitu.

Euskal Herrira datozen etorkinen artean euskara ikasteari ekiten dioten kopurua gero eta handiagoa da. Hala eta guztiz ere, etorkinek gaztelaniari lehentasuna ematen jarraitzen diote, batez ere,  Euskal Autonomia Erkidegoan euskararen ikaskuntza behar bezala sustatzen ez delako. Euskararen erabilera soziala antzematen ez denez, hasiera batean beraiek  ez dakite zein den hizkuntza horrekiko izan behar duten jarrera.

Horregatik, kasu askotan, etorkin helduek gaztetxoengan uzten dute euskara ikastearen lan mardul hori, eta ikastetxeetan D ereduan matrikulatzen dituzte. Normalean, lehenengo urteetan, adingabeek laguntza-eskolak behar izaten dituzte euskara ongi ikasteko. Baina batzuetan, irakasleek emandako laguntza hori ez da nahikoa izaten, eta etorkina euskararen aurrean deseroso sentitzen baldin bada, litekeena da azkenean A eredura pasatzea. Modu horretan, gure hizkuntzak hiztun bat galduko du.  

Beraz, Euskal Herrian gero eta etorkin gehiago baldin badago, eta hizkuntza baten etorkizuna hiztun berriak baldin badira, bi ezaugarri hauek bateratzeko lan egin behar dela iruditzen zait. Agian, etorkin gaztetxoentzat euskara modu errazean ikasten laguntzeko hedabide berri bat sortzea ideia ona izan daiteke.

Niri burura etortzen zaidan lehen ideia Kerman mintzalagun bila programaren antzeko bat sortzea izan daiteke, baina publiko gaztetxoari zuzenduta. Saio honen protagonista nagusia kanpotik etorritako neskato edo mutil bat izan daiteke. Beraz, berak euskara ikasten duen bitartean, hartzaileari ere erakutsi diezaioke. Programa arratsaldero telebistan ikusgai egon daiteke, hala ere, Interneten ere bere webgunea izango du. Gainera, web orrialdean baliabide gehiago eskainiko dira, hala nola, jokoak, irakurgaiak eta beste herrialdeei buruzko informazioa.

Etorkinak jatorri, kultura eta hizkuntza desberdinak dituztela kontuan hartuta, hedabide berria publiko orotara modu errazean iristeko biderik hoberena eskolan honi buruzko informazioa ematea litzateke. Era horretan, programa hau gehien bat etorkin gaztetxoei zuzenduta badago ere, hemengoek ere eskura izango dute.

Gauzak horrela, neska-mutilek euren ikaskuntza indartzeko bitarteko audiobisualak edota digitalak erabiltzen badituzte, eta metodo dibertigarrien bidez ikasten baldin badute, euskararen unibertsoan murgiltzea ez dute betebehartzat joko. Hortaz, kanpotik etorritako gaztetxoek euskara ikasteko duten interesa piztea lortzen baldin badugu, euskaldunon hizkuntzara eta euskal kulturara hurbiltzea erdietsiko dugu. Era horretan, hizkuntza bat ez desagertzeko eta bizirauteko behar dituen hiztunak gure artean izango ditugu.